NGO zakres działań i możliwości

Działalność organizacji pozarządowych jest coraz bardziej zauważalna w przestrzeni publicznej. Sektor NGO zachęca do różnorakich aktywności i umożliwia realizację zadań istotnych dla lokalnych społeczności. Poza tym uzupełnia działania administracji publicznej. Czym zajmują się organizacje pozarządowe i jakie są ich możliwości? W tym artykule przedstawiamy ich szeroki zakres i wpływ na codzienne życie Polaków. 

Czym są organizacje pozarządowe? 

NGO to tzw. podmioty trzeciego sektora, które nie są nastawione na zysk (non-profit). Są niezależne i tworzone po to, by realizować projekty, które mają służyć różnym grupom, np. seniorom, osobom z niepełnosprawnościami, młodzieży. Poza tym przyczyniają się do budowania społeczeństwa obywatelskiego. Są coraz bardziej istotne, aktywizując do działania i pozyskując środki na konkretne cele. Pełnią funkcje społeczne, polityczne, ekonomiczne.

Czy tylko mniejszości?

Organizacje pozarządowe kojarzone są przede wszystkim ze związkami, stowarzyszeniami i fundacjami, które działają na rzecz osób wykluczonych. W ostatnich latach w dużym stopniu są to seniorzy, którzy stanowią coraz większy procent społeczeństwa. Organizacje starają się ich wspierać, aktywizując do działania i tworząc przestrzeń do spotkań.

NGO prowadzą też działalność na rzecz mniejszości narodowych, seksualnych i innych, jednak coraz więcej z nich po prostu wspomaga jednostki samorządu terytorialnego i realizację zadań publicznych. 39% organizacji obejmuje swoimi działaniami potrzeby mieszkańców gminy lub powiatu, a 81% utrzymuje relacje z lokalnym samorządem. Mają ogromne znaczenie dla wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Uświadamiają, jak wiele każdy z nas może zrobić dla najbliższego otoczenia.

Są aktywne na wielu płaszczyznach, takich jak: 

• sport i rekreacja,
• hobby, 
• turystyka, 
• ekologia. 

Prowadzą działania w zakresie pomocy społecznej. Dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi wiele polskich miast i miasteczek pozyskało dodatkowe wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami, samotnych matek czy rodzin w potrzebie.

Jakie są ich możliwości?

rganizacje pozarządowe gromadzą pasjonatów, dlatego ich sprawczość jest bardzo duża. Widać to zwłaszcza w tematach szerzenia świadomości społecznej, działań opiniotwórczych i informacyjnych. Każda z tych organizacji, by oficjalnie działać, musi być zarejestrowana, mieć odpowiedni status prawny, prowadzić księgowość, składać roczne sprawozdania i inne, niezbędne dokumenty. To wszystko wymaga zaangażowania i odpowiedniej wiedzy lub wsparcia – na przykład biura rachunkowego. Działania organizacji muszą być przejrzyste, a cele – jasno określone, tak, by móc pozyskać na nie środki.

Niektóre NGO decydują się też na prowadzenie działalności. To wiąże się często z zatrudnianiem, czyli dawaniem pracy, co jest istotne zwłaszcza w niewielkich, lokalnych społecznościach. Niesie jednak ze sobą kolejne obowiązki i znacznie zmienia charakter danej organizacji. Wszystko więc zależy od tego, czym dana organizacja się zajmuje i czego potrzebuje do rozwoju.

Czy wszystkie NGO mogą zbierać 1,5%?

Najczęściej organizacje pozarządowe kojarzymy z apelami o 1% (od tego roku jest to 1,5%). Jednak mogą go zbierać tylko te NGO, które na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie uzyskały w sądzie status pożytku publicznego. Gromadzenie i rozliczanie 1,5% dla osób prywatnych to bardzo ważne zadanie organizacji pozarządowych. Nie może tego zrobić organ administracji publicznej. Środki te są niezwykle istotne dla funkcjonowania wielu potrzebujących osób. Dana organizacja może też zbierać 1,5% dla siebie i tym samym mieć fundusze na prowadzenie działalności.

Czy warto?

Jak widać zakres działań NGO jest bardzo szeroki – od tych lokalnych, po takie, o których jest głośno w mediach, od zlecania zadań po realizację usług. Mają wiele uprawnień. Jednak wypisywanie wniosków, realizacja projektów czy pozyskiwanie dotacji wymagają ogromnego zaangażowania i wiedzy. Pomimo tego coraz więcej osób decyduje się na prowadzenie organizacji pozarządowych, bo przynosi to pozytywne efekty, daje wiele możliwości i satysfakcji.