Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest narzędziem służącym realizacji działalności socjalnej.

Zasady tworzenia przez pracodawców ZFŚS, zasady gospodarowania środkami, osoby uprawnione do korzystania oraz obowiązki pracodawców określa ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z dnia 4.03.1994 r.

KTO?

ZFŚS tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (art. 3 ust 1).

Pracodawcy ci mogą również odstąpić od tworzenia Funduszu (z wyjątkiem pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych- w tym przypadku nie ma limitu etatów). Postanowienie o nietworzeniu ZFŚS w tym przypadku powinno być zawarte (art.4):

• w układzie zbiorowym pracy w przypadku pracowników objętych zbiorowym układem pracy,
• w regulaminie wynagradzania w przypadku pracowników nie objętych zakładowym układem pracy (postanowienia regulaminu wynagradzania w sprawie wysokości odpisu na Fundusz lub nietworzenia Funduszu wymagają uzgodnienia z pracownikiem) (obowiązek tworzenia regulaminu wynagradzania dla pracodawców zatrudniających ponad 20 pracowników wynika z art. 77² § 1. KP).

Pracodawcy zatrudniający poniżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty nie muszą (ale mogą) tworzyć fundusz. Mogą nie wypłacać świadczeń urlopowych, ale powinni przekazać stosowną informację pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w sposób przyjęty u danego pracodawcy(art.3 ust. 3).

JAK?

Pracodawca powinien uzależnić przyznawanie świadczeń ze środków funduszu od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej danego pracownika, przy czym warunki korzystania z tych świadczeń powinny zostać określone w stosownym regulaminie (art. 8 ustawy).

Regulamin ten powinien określać, którzy pracownicy są uprawnieni do otrzymania poszczególnych świadczeń, a także jakie są kryteria ich przyznawania.

Pracodawcy, którzy utworzyli ZFŚS powinni ustalić jego regulamin, w porozumieniu z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów albo organizacjami związkowymi.

Należy otworzyć odrębny rachunek bankowy i na nim gromadzić środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) (art. 12 ust. 1).

Na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych ustala się wysokość corocznych środków przeznaczonych na realizację założeń regulaminu ZFŚS i dokonuje się odpis.
W 2012 roku nie zmieni się wysokość odpisów na ZFŚS w stosunku do roku poprzedniego (np. odpis podstawowy na 1 zatrudnionego w warunkach normalnych wynosi 1093,93 zł.)

W 2012 r. pracodawca jest zobowiązany przekazać na rachunek bankowy Funduszu w terminie do 31 maja 2012 r. kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów podstawowych a  resztę w terminie do 30 września 2012 r resztę.

Podstawę naliczania odpisu podstawowego stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (§ 1 Rozp. Min Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych… )

ZFŚS może być przeznaczony na pokrycie tylko wydatków na działalność socjalną, czyli według zmiany wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2012 usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Ze środków ZFŚS mogą być finansowane tylko wyżej wymienione rodzaje działalności socjalnej. Inne wydatkibędą wydatkami sprzecznymi z ustawą (niezależnie od tego, czy zgodę na niego wyrazili pracownicy, organizacje związkowe). Szczegółowy katalog wydatków powinien zostać określony w regulaminie ZFŚS.