Konkursy i nagrody – jak prowadzić pełną księgowość, jak dokonać rozliczeń podatkowych w fundacji, stowarzyszeniu

Czasami fundacja, stowarzyszenie organizuje konkurs, spółka. Organizacji, która przygotowuje konkurs często zależy na tym, by po stronie osoby nagrodzonej nie generować kosztów i o taką pomoc proszą księgową lub swoje biuro rachunkowe.  Należy zastanowić się jak będą wyglądały rozliczenia podatkowe u organizatora konkursu oraz jak zorganizować obsługę kadrowo płacową.

W skrócie:

• Regulamin konkursu
• Nagrody powyżej 760 PLN – niestety będą po stronie zwycięzców opodatkowane (dotyczy tylko rowerów; aparaty są zwolnione z opodatkowania, brak obowiązków płatnika po stronie organizatora);
• Problem spoczywa na organizatorach konkursu, ponieważ są płatnikami podatku oraz składają deklarację PIT-8AR.
• Po konkursie to wizerunkowo lepiej pokryć samemu ten podatek.

Nie ma przepisów, z których wynika, jak powinien przebiegać proces ogłoszenia konkursu przz NGO’s , ogłoszenia wygranych oraz co powinien zawierać regulamin konkursu. Jakkolwiek regulamin konkursu dla bezpieczeństwa i dla celów własnej ochrony przed ewentualnymi sporami powinien być sporządzony (zwracają na to uwagę również sądy w sowich orzeczeniach) W zależności od tego, jakim celom taki konkurs ma służyć, różnie też może wyglądać jego organizacja. Fundacja, stowarzyszenie organizując konkurs, powinno określić:

• kto jest jego organizatorem,
• w jakim celu będzie przeprowadzony,
• w jakim okresie,
• kto może być jego uczestnikiem,
• na czym polega konkurs i kto może zostać jego laureatem,
• jakie są nagrody,

Jeśli chodzi o obsługę księgową konkursu i skutki podatkowe, to przychody z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych (z wyłączeniem wygranych z niektórych gier i zakładów wzajemnych) oraz z tytułu nagród związanych ze sprzedażą premiową opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych w formie ryczałtu w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Podatnik-laureat nie pomniejsza tych przychodów o koszty ich uzyskania.

Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia konkursu, ale przyjmuje się, że aby dane przedsięwzięcie mogło zostać uznane za konkurs, musi w nim występować element rywalizacji „aby dane przedsięwzięcie zostało uznane za konkurs wymagane jest: istnienie regulaminu konkursu określającego nazwę, organizatora i uczestników konkursu, nagrody oraz zasady wyboru zwycięzców, ograniczenie liczby zwycięzców (nagrody nie mogą zostać przekazane wszystkim uczestnikom), wyłonienie zwycięzców na drodze wzajemnej rywalizacji, z występującym elementem współzawodnictwa pomiędzy uczestnikami w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu (w powszechnym rozumieniu konkurs to postępowanie mające na celu wyłonienie zwycięzcy lub zwycięzców spośród grupy najlepszych uczestników spełniających określone kryteria), wskazanie osób odpowiedzialnych za prawidłowy, zgodny z regulaminem, przebieg akcji (komisja konkursowa, jury), wydanie nagród zwycięzcy/zwycięzcom” – wyr. WSA we Wrocławiu z 7 maja 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 303/15).

Istotnym elementem każdego konkursu jest rywalizacja pomiędzy jego uczestnikami, zaś od strony formalnej – regulamin określający porządek oraz zasady wyłaniania zwycięzców (wyrok WSA w Łodzi z 24 kwietnia 2013 r., I SA/Łd 141/13).

Wykładni pojęcia „gra” należy dokonać przez pryzmat przepisów o grach hazardowych. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. A zatem, gra to czynność o ustalonych zasadach, w której udział bierze zwykle kilka osób (rzadziej jedna), w celach rozrywkowych. Większość gier, choć nie wszystkie, ma charakter konkurencyjny i celem gracza bądź grupy graczy jest pokonanie pozostałych uczestników. Równie ważna jak element współzawodnictwa jest strona formalna całego przedsięwzięcia. Konieczne jest bowiem sporządzenie regulaminu, w którym określona zostanie nazwa gry lub konkursu, organizator, uczestnicy, nagrody oraz sposób wyłonienia zwycięzców – interpretacja Dyrektora IS w Katowicach z 5 sierpnia 2010 r. (IBPBII/1/415-516/10/BD).

Ustawowa definicja zakładów wzajemnych zawarta została w art. 2 ust. 2 ustawy który stanowi, że zakładami wzajemnymi są zakłady o wygrane pieniężne lub rzeczowe, polegające na odgadywaniu:

1. a) wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranej zależy od łącznej kwoty wpłaconych stawek – totalizatory;
2. b) zaistnienia różnych zdarzeń, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranych zależy od umówionego, między przyjmującym zakład a wpłacającym stawkę, stosunku wpłaty do wygranej – bukmacherstwo.

Sprzedaż premiowa to sprzedaż, która jest połączona z wydaniem nagrody, stanowiącej zachętę dla klienta. Ze sprzedażą premiową mamy do czynienia, gdy podmiot dokonujący sprzedaży przekazuje należną (zgodnie z zasadami ustalonymi w regulaminie dostępnym dla klientów) nagrodę każdemu nabywcy spełniającemu określone przez sprzedawcę przesłanki. Nagroda może być przyznana za dokonanie jednorazowego zakupu, jak również za przekroczenie określonego poziomu zakupów w określonym czasie.

Mamy więc jasność co to jest konkurs. Mamy podatek zryczałtowany 10%, ale mamy też zwolnienia dla zwycięzców.

Aby rozstrzygnąć, czy wygrana korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, należałoby precyzyjnie ustalić rodzaj loterii, w której uczestniczył podatnik, oraz status organizatora tej loterii. Pierwszym zwolnieniem, jakie mogłoby mieć zastosowanie w omawianym przypadku, jest zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6a PIT.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6 PIT, wolne od podatku dochodowego są wygrane w kasynach gry oraz w grach bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot, na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG. Od podatku wolne są również – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6a PIT – wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł, oraz jeżeli powyższe gry, loterie i zakłady urządzane i prowadzone są przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych, obowiązujących w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG – jak rozumiem ten konkurs nie będzie miał takiego statusu.

Ponadto, wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 PIT jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową w ramach określonego przez ustawodawcę limitu.

Brzmienie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 68 PIT, nie wskazuje wprost, czy wymienione środki masowego przekazu, t.j. prasa, radio i telewizja stanowią katalog zamknięty, czy też wymienione zostały przykładowo.

Uznać jednak należy, że użyte w powołanym przepisie określenie „(…) w środkach masowego przekazu” mieści w sobie również pojęcie Internetu, jako środka przekazu, pomimo, iż nie został on wprost wymieniony w dyspozycji powołanego przepisu. Tak stwierdzono m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 października 2009 r. (sygn. IPPB1/415-551/09-4/ES). Tym samym – w mojej ocenie – zorganizowanie konkursu za pomocą Instagramów zalicza się pod to zwolnienie, ale:

Warunkiem skorzystania przez podatnika/zwycięzcę z tego zwolnienia jest, aby jednorazowa wartość wygranych i nagród nie przekraczała kwoty 760 zł. Jeśli wartość wygranej lub nagrody przewyższy określony powyżej limit, podatnik będzie musiał uiścić podatek nie od nadwyżki ponad kwotę tego limitu, ale od całej wartości wygranej lub nagrody. Oznacza to, w tym wypadku, że organizator konkursu powinien pobrać 10% ryczałtowego podatku od podatnika, któremu wypłaca nagrodę. Nie będzie przy tym istotne, skąd pochodzą środki na premie lub nagrody ani kto sponsorował imprezę.

Jeżeli przedmiotem wygranych (nagród), o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 PIT, nie są pieniądze, podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki lub należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem wygranej (nagrody) lub świadczenia.

Kolejny obowiązek po stronie organizacji NGO-płatnika to złożenie deklaracji PIT-8AR. Deklarację roczną o zryczałtowanym podatku PIT-8AR płatnik ma obowiązek złożyć do końca stycznia następnego roku (po roku wypłaty lub wręczenia nagrody) do swojego urzędu skarbowego. Natomiast 10% podatek płatnik powinien wpłacić do urzędu skarbowego  20 dnia następnego miesiąca po miesiącu wypłaty lub wręczenia nagrody.