Specyfika rachunkowości organizacji pozarządowych

Organizacje pozarządowe, zwane też NGO (non-government organization), organizacjami wolontarystycznymi lub non-profit to jednostki pożytku publicznego, które z definicji nie są nastawione na osiąganie zysku. Swoją działalnością mają za zadanie wspierać lokalną społeczność, mniejszości, wspomagać rozwój zainteresowań lub reprezentować interesy danej grupy. Do NGO zaliczyć możemy zarówno wielkie stowarzyszenia, np. ONZ, jak i lokalne inicjatywy, tworzone na potrzeby np. nowych nasadzeń zieleni po pożarze miejskiego parku w Gdańsku, Lublinie czy Wrocławiu. Jak wygląda prowadzenie księgowości oraz składanie sprawozdań finansowych w przypadku tego typu jednostek? Zapraszamy do lektury artykułu.

Organizacja organizacji nierówna

Jak się okazuje – nie każda organizacja NGO działa na tej samej zasadzie co inne jednostki non-profit. Do jednostek pozarządowych nie możemy zaliczyć m.in. partii politycznych, klubów sportowych o statusie spółek czy fundacji powstałych z ramienia partii politycznych. Organizacje pozarządowe stawia się często na równi z tymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Zapisy odnośnie do ich funkcjonowania możemy znaleźć w rozporządzeniu Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 137, poz. 1539 z późn. zm.).

Księgowość gospodarcza a statutowa NGO-sów

Organizacje pożytku publicznego – zarówno z dużych miast – jak Warszawa, jak i mniejszych muszą wyraźnie rozdzielić działalność gospodarczą od statutowej. Ta druga nie może w żadnym wypadku przysłaniać lub uniemożliwiać wykonywania działań związanych z zadaniami wynikającymi ze statutu NGO-sa. Taki podział powinien być również przejrzysty. Należy w nim wykazać stronę finansową, bez której niemożliwym byłoby realizowanie założeń wynikających ze statutu jednostki oraz inne koszty, takie jak np. zakup papieru do drukarki, opłacenie usługi sprzątania pomieszczeń fundacji itp. Jeśli występuje finansowa część wspólna dla tych dwóch sektorów – przy jej rozliczaniu wykorzystuje się umowny procentowy wskaźnik.

Zasady prowadzenia rachunkowości w organizacjach pożytku publicznego

Za podstawę działania systemu rozliczania w NGO-sach należy przyjąć zakładowy plan kont, który pozwala na połączenie wykazów księgi głównej, klasyfikację zdarzeń, zasady funkcjonowania kont pobocznych oraz ich powiązania z księgą główną. Innymi prawami rządzą się małe NGO-sy niezatrudniające pracowników na umowy o pracę, a innymi większe organizacje, posiadające sponsorów czy otrzymujące granty. Księgowość tego typu jednostek zależy od tego, czy prowadzą one działalność gospodarczą. Jeśli nie – mogą składać oświadczenie złożone z bilansu, rachunku wyników oraz dodatkowej informacji. W drugim przypadku rozliczenie powinno zawierać bilans, rachunek zysków i strat, a także informację dodatkową z wprowadzeniem do sprawozdania finansowego, dodatkowe wyjaśnienia oraz informacje.

Mieszkasz w Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie lub Warszawie i masz pytania, lub wątpliwości dotyczące specyfiki rachunkowości organizacji pozarządowych – zapraszamy do kontaktu z pracownikami naszego biura rachunkowego dla fundacji. Postaramy się odpowiedzieć na każde z nich.