Organizacje pozarządowe odgrywają niezwykle ważną rolę w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Działają w obszarach, które często bywają pomijane przez sektor publiczny czy prywatny – wspierają osoby w kryzysie, dbają o środowisko, rozwój kultury czy edukację. Jednak aby skutecznie realizować swoje misje, NGO-sy muszą zapewnić stabilne finansowanie swojej działalności. Źródła przychodów dla organizacji pozarządowych są różnorodne, a każde z nich niesie ze sobą określone wyzwania, również w zakresie prowadzenia księgowości.
1. Składki członkowskie
To jedno z podstawowych źródeł przychodów, szczególnie dla stowarzyszeń. Składki wpłacane przez członków przeznacza się przede wszystkim na bieżące funkcjonowanie organizacji i realizację celów statutowych. Są to regularne, choć często niewielkie kwoty, w zależności od specyfiki organizacji. Ważne jest to, aby ewidencjonować składki zgodnie z zasadami rachunkowości, a także dbać o przejrzystość i bieżącą aktualizację listy członków oraz ich wpłat.
2. Darowizny od osób fizycznych i firm
NGO pozyskują wsparcie od darczyńców, którzy dobrowolnie chcą wspomóc ich działania. Mogą to być jednorazowe lub regularne wpłaty. Wpływy z tego tytułu mają charakter nieregularny, a nawet nieprzewidywalny. Istotnym wyzwaniem z punktu widzenia księgowości jest dokładne dokumentowanie każdej darowizny oraz zapewnienie całkowitej transparentności w wydatkowaniu środków.
3. 1,5% podatku dochodowego
Organizacje pożytku publicznego mają prawo do pozyskiwania środków pochodzących z 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). To ogromne wsparcie, które może znacząco przyczynić się do realizacji działań społecznych. Fundacja otrzymuje środki z tego tytułu raz w roku, ale wcześniej konieczne jest zaangażowanie w promocję organizacji w celu zwiększenia świadomości wśród podatników. W księgach rachunkowych należy wyodrębnić środki z 1,5% podatku i zadbać o ich właściwe rozliczenie, zgodne z celami statutowymi oraz wymaganiami sprawozdawczymi.
4. Dotacje i granty
NGO-sy mogą ubiegać się o środki publiczne (krajowe i europejskie) oraz granty od fundacji i innych instytucji. Często finansują one konkretne projekty, dlatego istotne jest precyzyjne zaplanowanie działań wraz z kosztorysem. Jeśli chodzi o księgowość, to należy prowadzić wyodrębnioną ewidencję dla każdego projektu, na bieżąco kontrolować budżet, sporządzać szczegółowe raporty i sprawozdania. Niedopilnowanie formalności może skutkować koniecznością zwrotu środków.
5. Odpłatna działalność pożytku publicznego
Organizacje mogą prowadzić działalność odpłatną, realizując swoje cele statutowe (np. warsztaty, szkolenia, sprzedaż publikacji). Przychody z tego źródła muszą być przeznaczane wyłącznie na działalność statutową. Forma działalności musi być zgodna z misją organizacji, ale jest przy tym ograniczona pod względem generowania zysku. Niezbędne jest precyzyjne oddzielenie kosztów i przychodów działalności odpłatnej od nieodpłatnej, co wymaga odpowiedniego planu kont oraz rzetelnego prowadzenia ewidencji.
Księgowość fundacji, stowarzyszenia i nie tylko
Każde ze źródeł finansowania wymaga od organizacji przejrzystości i skrupulatności w prowadzeniu księgowości. Do prowadzenia działalności społecznej niezbędne jest zaufanie publiczne, a jego podstawę stanowi stuprocentowa przejrzystość i transparentność. Warto zatem powierzyć formalności w ręce ekspertów, którzy od lat dbają o sprawne funkcjonowanie NGO-sów, w tym fundacji czy stowarzyszeń.
Frux to więcej niż biuro rachunkowe – to wsparcie dla ekonomii społecznej i zaufany partner w budowaniu lepszego świata. Wierzymy, że wspólnie możemy przyczynić się do pozytywnych zmian.